زندگی و متافیزیک :

پیشینه :

نخستین پرسش این است که واژه ی “متافیزیک “(Metaphysics ) از کجا آمده ،چون نه در آثار افلاطون و نه در آثار ارسطو نامی از “متافیزیک” به میان نیامده است . “متافیزیک” واژه ای یونانی است  که  معنایِ تحتِ اللفظی آن به معنای “آنچه پس از فصل طبیعیات می آید ” می باشد. پس از درگذشت ارسطو، تمام دست نوشته های وی همچون : ریاضیات، منطق، اخلاق، سیاست ، طبیعیات، نام خود را داشتند اما فصل دیگری وجود داشت که در هیچ کدام از دسته بندی های علمی ارسطو  نمی گنجید. تا اینکه شاگرد معنوی  وی “نیکوزیا رودسی “- که در قرن اول پیش از میلاد می زیست –  600  سال پس از درگذشت ارسطو، دست نوشته های استادمعنوی خود را براساس موضوع دسته بندی کرد و این نام  یعنی “متافیزیک” را، برای فصل پس از “طبیعیات” انتخاب می کند. بعدها مسلمانان در نیمه ی دومِ قرن دوم هجری، یعنی در دوران “نهضت ترجمه “، نام مابعدالطبیعه را بجای واژه ی مصطلح  “متافیزیکِ “یونانی برگزیدند.

نکته بسیار مهم : ساحت “ماوراءالطبیعه” و “مابعدالطبیعه یا متافیزیک” کاملا متفاوت بوده،  و هیچ ربطی به یکدیگر ندارند.

اهمیت متافیزیک:

“متافیزیک” تا پیش از دوره ی “رنسانس Renaissance -” ملکه وریشه همه علوم خوانده می شد، و متعلقِ بحث  مابعدِالطبیعه ، امور ماورای حسّ و تجربه ی حسّی، اعمّ از حسّ ظاهر (حواس پنجگانه) و حسّ باطن (حواسی همچون ، شادی ، غم، اندوه، خشم ، غضب …. می باشد)  است.

پس از رنسانس در اروپا ، و تأکید ورزیدن بر تجربه، مساله تازه ای از سوی متفکران تجربه گرا، بویژه” جان لاک” متفکر انگلیسی مطرح گردید و سپس از سوی کانت متفکر آلمانی به صورتی دقیق و سنجیده دنبال شد. این مساله تشخیص صلاحیت عقل در شناخت حقیقت امور ، یا تعیین حدود شناخت انسان بود، مساله ای که تحت عنوان “شناخت شناسی ” مطرح شد. هر چند خود کانت و بسیاری از متفکران به پیروی از وی ، شناخت حقیقت امور و حل مسائل مابعدالطبیعی را از قدرت عقل نظری (نیروی تفکر) خارج دانستند و فلسفه اولی یا متافیزیک عقلانی را تلاش بی ثمر انگاشتند ، اما از زمان کانت شناخت شناسی نیز یکی از مباحث مابعدالطبیعه به شمار آمد. مابعدالطبیعه می کوشد تا به شناخت چهره ی تجربه ناپذیر هستی دست یابد.

اما پس از رنسانس، به خاطر پیشرفت های علمی ، از  اهمیت متافیزیک کاسته می شود تا جایی که به آن : مهملات فلسفی ، نظریه پردازی های بی اساس و اثبات نشدنی گفته می شود ؛ چرا که هیچ کدام از مباحث متافیزیک همچون قوانین علمی و به مدد آزمایش و تجربه قابل اثبات و یا قابل ابطال نبودند. به عنوان مثال ساده آب در صد درجه به جوش می آید و درصفر درجه به نقطه انجماد می رسد. چنین قانون علمی قابل تکرار می باشد ، و لی گزاره های متافیزیکی اثبات نشدنی و بنابراین قابل توجیه نبودند.

واژگان کلیدی: متافیزیک، ارسطو، نیکوزیا رودسی، مابعدالطبیعه ، طبیعیات. نهضت ترجمه ، رنسانس ، حس ظاهر، حس باطن . زندگی و متافیزیک

در درس گفتارهای  “ زندگی و متافیزیک” که در واقع آشنایی با مبانی مقدماتی متافیزیک است، هدف ما این است که با  آموزه های متافیزیک واقعی بتوانیم ، به  زندگی روزمره خود  معنا ببخشیم و بتوانیم ، جداقل به طور کاربری از آنها استفاده کنیم .  بر خلاف باور بسیاری از دوستان، نقش متافیزیک این نیست که شما بتوانید ، آن قدر به شادی دست یابید که رناملایمات زندگی را یکسره فراموش کنید؛  چرا که شادی با نبود مشکلات و سختی ها به وجود نمی آید ، بلکه چشیدن شادی وافعی ، توانایی رویارویی با مشکلات است ؛ بنابراین با نگاه  متافیزیک صحیح و برخاسته از آگاهی ، می توانید سختی ها را کم رنگتر  و حال خوب دلتان را پررنگ تر کنید. 

سرفصل های زندگی و متافیزیک  :

درس گفتارهای متافیزیگ و زندگی  ، 8 جلسه  تقریبا یک ساعته است.

موضوعات اصلی متافیزیک (مابعدالطبیعه )  در این درس گفتارهای” زندگی و متافیزیک ” شامل مباحثی چون : خود شناسی ( انسان شناسی )، جهان شناسی و نقش مفید انسان در این جهان و خداشناسی براساس دیدگاه های گوناگون( وحدت وجودی، عارفانه … )می باشد.

توضیح آخر اینکه : رویکردهای متافیزیکی ما در این جلسات ” زندگی و متافیزیک  ” براساس :

1. کهن الگوهای  شرق(بودیزم و هندوییزم) و بویژه ایران باستان است.

2. جکمت و فلسفه ایرانی ( بزرگانی چون: پورسینا، ابوریحان بیرونی، ملاصدرا، شیخ اشراق … ) و حکمای نامدار یونان باستان ؛

3. بزرگان عرفان و ادبیات عرفانی  و حکمی ایران : ( بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی،  حکیم توس ، جلال الدین بلخی، جامی، سعدی بزرگوار،  مولانا، جامی، حافظ…) می باشد .
   بن مایه ها :

1.  «مابعدالطبیعه» [فلسفه] هم‌ارزِ «متافیزیک» (به انگلیسی: metaphysics)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پانزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ مابعدالطبیعه)
2. https://www.yjc.news/00RvXr
3. https://www.drgilaki.com/?p=8996
4. پل فولیکه (۱۳۶۶)، فلسفهٔ عمومی:مابعدالطبیعه، ترجمهٔ یحیی مهدوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
5. Aristotle’s Metaphysics trans. by W. D. Ross

    جهت اطلاع بیشتر از دوره های مجازی و آنلاین “زندگی و متافیزیک “می توانید با این شماره ۰۹۱۹۴۶۵۷۶۱۴ تماس بگیرید.